Nature dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre uluslararası bir ekip CRISPR-Cas9 gen düzenleme tekniği kullanarak birçok hastalığa dayanıklı bir pirinç bitkisi geliştirdi. Çalışma, yeni keşfedilen bir genin düzenlenmesi yoluyla oluşturulan pirinç çeşidinin çeltik yanıklık hastalığına karşı direnç yanında yüksek de verim gösterdiğini ortaya koydu. Pirinç, dünya nüfusunun yarısını besleyen temel bir gıda.

Son yapılan keşif Kaliforniya Üniversitesi'nde bir laboratuvarda farklı mutasyonlara sahip 3200 pirinç türünün elde edilerek genetik yapılarının ortaya koyulması ile başladı. Çalışmanın baş yazarlarından Guotian Li lezyon taklitçisi olarak adlandırılan ve yapraklarında koyu lekeler olan bir mutanta rastladı. Bu mutant türün bakteri enfeksiyona karşı dayanıklı olduğu, ancak veriminin düşük olduğu görüldü.

Mutant türler üzerinde yürütülen çalışma

Çin'deki Huazhong Tarım Üniversitesi'nde devam eden çalışmada bitkideki mutasyon CRISPR-Cas9 tekniğiyle izole edildi ve yeniden düzenlendi. Bunun sonucunda hem yüksek verime sahip, hem çeltik yanıklık hastalığı dahil birçok patojene karşı dirençli bir cins elde edildi.

Çeltik yanıklık hastalığının pirinç tarlalarını etkileyen ciddi bir hastalık olduğu ve pirinç üreticileri için hastalığa dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesinin büyük önem arz ettiği belirtildi. Hastalığın yaygın olduğu tarlalarda yürütülen küçük ölçekli denemelerde yeni pirinç bitkileri kontrol bitkilerine göre beş kat daha fazla verim gösterdi.Çalışmalar buğday üzerinde de yürütülecek.

Şu anda gen optimizasyonu sadece "Kitaake" adı verilen ve yaygın olarak üretilmeyen bir çeşitte gerçekleştirilmiş durumda. Araştırmacılar bu mutasyonu yaygın olarak yetiştirilen pirinç çeşitlerine aktarmayı hedefliyor, ayrıca buğdayda da bu geni hedef alarak hastalığa dayanıklı buğday çeşitleri üretmeyi planlıyor.

Çalışma, direnç ve yüksek verim özelliklerine sahip lezyon taklitçisi mutasyonların kullanım potansiyelini ortaya koyuyor. Benzer mutasyonlar, düşük verimleri nedeniyle genellikle göz ardı edilse de araştırmacılar direnç ve verim arasında optimal bir dengeye ulaşmak için daha fazla araştırma yapılmasını destekliyor.

Kaynak:İHA