Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve TÜBİTAK Uzay Teknolojileri  Araştırma Enstitüsü tarafından Cumhuriyetin 100. yılında gerçekleştirilecek Türkiye'nin insanlı ilk uzay görevinde yapılması planlanan deneyler belirlendi.

Özçimen'in "ALGALSPACE" başlıklı "Uzay Koşullarında Antarktik ve Ilıman Mikroalg Yetiştiriciliğinin Karşılaştırmalı Bir Çalışması" da bu deneyler arasında yer aldı.

Projenin detaylarını YTÜ Kimya-Metalurji Fakültesi Biyomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Didem Balkanlı Özçimen, çıkış noktaları olan kutup çalışmalarına 2019'da başladıklarını, Ulusal Antarktika Bilim Seferi ile Antarktika'dan getirilen örneklerden ilk kez izole edilen mikroalglerin gen bankalarına girildiğini belirtti.Özçimen, "Ülkemizin ve üniversitemizin ismi, kutup mikroalgleri konusunda bilim dünyasına duyuruldu. 2019'dan bugüne, bu alandaki çalışmalarımız devam ediyor. Son olarak 2023'te Şili ile gerçekleştirilen uluslararası işbirliği projesi kapsamında ülkemiz olanaklarıyla Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne katılım sağladım. Tüm bu süreçlerde her yeni bilgi ve tecrübe ışığında ufkumuz daha da fazla genişledi" diye konuştu.

Dünya üzerinde, uzay koşullarına en yakın şartların Antarktika kıtasında bulunduğuna dikkati çeken Özçimen, mikroalglerin zorlu bir mikro çevre olan kutuplardaki davranışları üzerinde uzun yıllar çalışma yürüttüklerini, zorlu uzay koşullarında ve yer çekimsiz ortamdaki davranışlarını inceleme düşüncesiyle de söz konusu projenin ortaya çıktığını anlattı.

UZAY MİSYONUNA KATKI SAĞLAYABİLİR

Mikroalglerin, gıda, ilaç, kozmetik ve enerji gibi birçok önemli alanda kullanıldığına ve yaygınlaştığına değinen Özçimen, şunları aktardı:

"Mikroalgler, ülkemizin gerçekleştireceği uzay misyonu için eşsiz bir ürün. Çünkü kolay yetiştirilebilen ve besin içeriği bakımından zengin mikroalgler, uzay yolcuları için gıda olarak kullanılabilecek olmasının yanı sıra havadaki oksijen içeriğini artırma ve hava kalitesini iyileştirme, atık arıtma gibi birçok alanda uzay misyonuna katkı sağlayabilecek potansiyelde."

Ekibiyle uzay misyonu için ön veriler toplayarak uzay çalışmalarına katkı sunmayı amaçladıklarını dile getiren Özçimen, şöyle devam etti:

"ALGALSPACE projemiz kapsamında, dünya literatüründe ilk kez, Ulusal Antarktika Bilim Seferi ile Antarktika'dan getirilen örneklerden tarafımızca izole edilmiş ekstrem koşullara dayanıklı mikroalglerin uzayda kullanımına yönelik bir çalışma gerçekleştiriliyor. Antarktik ve ılıman bölge mikroalglerinin uzay ortamında büyümesinin incelenmesi ve büyümeleri sırasında nasıl tepkiler verdiği gözlenecek ve büyüme verileri karşılaştırılacak."

"UZAY KOŞULLARINDA GÖZLEMLENECEK"

Uzay misyonu için yapacakları çalışmanın aşamaları konusunda bilgi veren Özçimen, şunları kaydetti:

"Mikroalgler farklı sistemler içerisinde yetiştirilerek uzay koşullarına maruz bırakılacak ve bu süreç içerisinde meydana gelen farklılıklar gözlemlenip kaydedilecek. Uzay misyonu tamamlandıktan sonra uzaydan getirilen mikroalg örnekleri üzerinde ekibimiz tarafından YTÜ 'Algal Biyoteknoloji ve Biyoproses Laboratuvarı' altyapısında analizler gerçekleştirilecek. Bu çalışmayla Türkiye'nin Antarktika bölgesindeki istasyonundan toplanıp izole edilen mikroalgler ilk kez uzayda denenecek. Çalışma sadece Türkiye için değil tüm dünya için de bir ilk olacak."

Özçimen, çalışma sonunda elde edilecek verilerin, hem literatüre hem de sonraki uzay misyonlarında geliştirilecek teknolojilere katkı sağlayacağını, sadece fizik bilimleri değil, canlı bilimleri üzerine çalışacak genç araştırmacılara da ilham kaynağı olacağını ifade etti.

Önceki uzay misyonlarında ılıman koşullarda yetişen farklı mikroalglerle yapılan çalışmaların mevcut olduğunu, kendi çalışmalarında ise ilk kez kutup mikroalglerinin uzayda bir deneyde kullanılacağını kaydeden Özçimen, "Proje ayrıca kutup mikroalglerinin uzayda farklı yöntemlerle üretiminin ve dünyada gerçekleştirilecek analizlerinin, ılıman bölge mikroalgleriyle karşılaştırılması yönünden de bir ilk. Ülkemiz için uzay bilim misyonu çalışmasında Antarktika mikroalglerinin kullanılmasıyla, yine ülkemiz için stratejik alanlardan birisi olan kutup çalışmalarının birlikte yürütülmesi büyük önem taşıyor" dedi.

Prof. Dr. Didem Balkanlı Özçimen, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bu çalışmada elde edilecek veriler oldukça kıymetli olup mikroalglerin ileride gerçekleştirilecek uzun süreli uzay misyonlarında, özellikle gıda, enerji, çevre ve sağlık gibi birçok alanda kullanımı noktasında önem arz edecek. Ülkemizin ilk astronotu ile yapacağı uzay yolculuğunda bilimsel çalışmaların bir parçası olmanın mutluluğunu yaşıyorum. Dünyamız ve ülkemiz için çalışıp üretmek çok güzel ve değerli."

Kaynak:DHA